bandar I

tempat atau pusat yang ramai penduduknya dan terdapat banyak urusan dan perniagaan dijalankan, kota;
~ kembar bandar yang menjalin hubungan istimewa dengan bandar lain, yang biasanya terletak di negara yang berbeza;
~ pelabuhan bandar yang merupakan pelabuhan;
~ satelit bandar atau bandar raya yang bergantung pada industri tempatan tetapi mempunyai perkaitan ekonomi dengan bandar berdekatan yang lebih besar;
~ taman bandar yang pembangunannya dirancang secara sistematik, dihiasi dengan taman rekreasi awam dan pokok yang subur serta dilengkapi dengan kemudahan jalan raya yang lebar;
~ tinggal bandar yang dahulunya maju dan makmur, tetapi kini menjadi lengang dan sunyi;
datuk ~ orang yang mengetuai majlis sesebuah bandar raya;
luar ~ kawasan yang terletak jauh dari kawasan bandar, kampung, desa;
pinggir ~ kawasan di sekeliling kawasan bandar;
pusat ~ kawasan di dalam bandar tempat tertumpunya pejabat-pejabat (bangunan-bangunan kerajaan, gedung membeli-belah, dan sebagainya);
~ terbuka dagangan murah, badan sudah tua (peribahasa) keinginan (pekerjaan) datang waktu kita tidak berwang (lemah);

bandaran segala sesuatu berkenaan bandar:
majlis ~;

kebandaran
1. segala yang berkaitan dengan fungsi, keistimewaan yang ada dalam sesebuah bandar:
keempat-empat negeri ini lebih ~ berbanding dengan tempat-tempat lain di Malaysia;

2. bersifat seperti orang bandar (moden, canggih, dan lain-lain):
gaya hidup golongan elit lebih ~;

membandarkan menjadikan sesuatu (kawasan luar bandar) bersifat bandar;

perbandaran
1. yang berkaitan dengan bandar (pada pelbagai aspek seperti pentadbiran dan lain-lain):
kawasan ~ Kuala Lumpur;

2. [arkaik] pabean, pejabat pelabuhan;

pembandaran usaha dan sebagainya menjadikan sesuatu kawasan atau daerah dan penduduknya berubah kepada corak perbandaran atau meresap unsur-unsur perbandaran (seperti perindustrian, pembangunan, dan lain-lain), urbanisasi:
mereka seolah-olah dapat melihat alam semula jadi yang sebenarnya telah luput akibat proses ~.

berkongsi